Remke Verdegem
Zij/haar
61 jaar, Alphen aan de Rijn
ProductOwner ICT
Coördinator Voorlichting COC Leiden
Bestuurslid Transgender Netwerk Nederland
Als coördinator Voorlichting en bestuurslid van Transgender Netwerk Nederland is Remke geen camera of vragen vreemd. Ze is voor ons de laatste deelnemer en we hebben een ritme ontwikkeld. We weten wanneer in te zoomen, wanneer te verplaatsen; we hebben de smaak te pakken!
Remke ziet er heerlijk casual uit met spijkerbroek en roze vest. Haar mooi gelakte nagels, scherpe bob en intelligente ogen verraden iemand die bewust nadenkt. Ze straalt uit dat ze ergens voor staat en hier ook geen discussies voor schuwt. Ik ben heel benieuwd naar haar reis en waarom ze ervoor gekozen heeft zichtbaar op te staan voor transgender personen. Ik kan mij zo indenken dat hier niet altijd positieve reacties op komen.
‘’Dat ik als vrijwilliger ben verbonden aan COC Leiden en als bestuurslid aan Transgender Netwerk Nederland geeft aan hoezeer ik betrokken ben bij de LHBTI+ community. Ik wil maximaal zichtbaar zijn als trans vrouw om anderen te laten zien dat je – ook al ben je ‘trans’- er mag zijn en dat je erbij hoort. In die zin wil ik een rolmodel zijn voor trans mensen en hen een hart onder de riem steken’’.
Een mooi streven voor deze oud-docente Nederlands die zich vandaag de dag niet alleen bezig houdt met zichtbaarheid en voorlichting over transgender personen, maar ook nog als ProductOwner in de ICT werkt.
Als ik haar vraag naar vooroordelen waar ze tegenaan loopt geeft ze eenzelfde antwoord als Sylvia. Het verschil tussen seksuele aantrekking en genderidentiteit is blijkbaar verwarrend voor velen. Zij ziet hier echter een schone taak qua voorlichting en niet per se een grote belemmering. De meest extreme vorm van vooroordeel waar zij tegenaan is gelopen is de ontkenning van het bestaansrecht van trans mensen. De ontkenning dat zij een vrouw is. Dat is ze wel degelijk en de ontkenning van wie zij is, is pijnlijk.
Als ik vraag of ze ook fysiek geweld heeft gekend is ze even stil. Ze vertelt me dat ze genoeg scheldpartijen en bedreigingen heeft ondergaan gerelateerd aan haar trans zijn. Maar de grootste impact op haar leven is inmiddels een kleine drie jaar geleden gebeurd. Tijdens een late treinrit naar huis is zij in elkaar geslagen. Omdat ze is wie ze is. Ik schrik en weet even niks te zeggen.
Ze lijkt even verloren in de herinnering en geeft aan dat vooral haar gevoel van veiligheid een enorme knauw heeft gekregen. Ze kijkt me aan met haar scherpe ogen en ik zie een doorzetter. Ze draait de situatie en benoemt een erg positief gevolg. Dat incident is de trigger geweest om zich aan te melden bij COC Leiden als vrijwilliger. Ze wilde graag voorlichting geven over genderdiversiteit op middelbare scholen. Om zowel de kennis als zichtbaarheid te vergroten, met als resultaat meer respect en erkenning voor elkaar. Hopelijk zal zij met haar missie bijdragen aan minder geweld jegens LHBTI+-ers en in het bijzonder transgender mensen. Ik hoop het.
Ze was al vrij jong toen ze zich realiseerde ‘anders’ te zijn. Pas 4-5 jaar oud was ze vooral geïnteresseerd in de kledingkast van haar moeder: haar rokken, haar jurken, haar schoenen met hakken. Een sterk verschil met haar 1 jaar oudere broer die erg van constructiespeelgoed hield (eerst blokken, later Lego, Fishertechnik en Meccano). En intuïtief wist ze dat wat ze leuk vond, werd afgekeurd door haar omgeving.
Deze afkeuring die ze voelde, zorgde ervoor dat, hoewel ze van kinds af aan al bezig is geweest met kleine veranderingen in haar genderexpressie, ze dit stiekem moest doen. Om echt te kunnen voelen en zijn wie ze is moest ze een deel van haar leven verbergen.
“Maar een echt wezenlijke verandering was het moment dat ik mij realiseerde dat ik mij niet langer belemmerd voelde in mijn doen en laten door mijn trans-zijn. Ik had mezelf volledig geaccepteerd en dat gevoel van bevrijding zal ik echt nooit meer vergeten’’.
Als kers op de taart, een grote mijlpaal, was het wijzigen van haar voornamen en geslacht in de Basisregistratie Personen per 6 juni 2016. Haar trans-zijn heeft haar vooral doen beseffen wat het betekent om tot een minderheid te behoren in een samenleving die sterk cisgender- en heteronormatief is.
‘’Dat impliceert dat we als trans gemeenschap strijd moeten leveren voor een volwaardige plek in onze samenleving en tegen de nodige vooroordelen. En verder, ja ik ben wie ik ben en trans-zijn is slechts één van de vele kenmerken of eigenschappen van mij. Niet meer en niet minder’’
Vandaag, Transgender Visibility Day is een belangrijke dag geeft Remke aan. Op deze dag laten transgender personen zien dat ze er zijn en niet meer weg gaan. Dat ze onderdeel zijn van deze genderdiverse samenleving.
Ik zie een grote strijdvaardigheid, iemand die zich hard maakt voor een plek in de samenleving. Voor haarzelf maar ook vooral voor anderen. Het is een lastig proces en juist hulp is zo belangrijk.
Ze geeft aan dat er iemand is die een hele belangrijke rol heeft gespeeld in haar transitie. Haar vrouwelijke manager heeft vanaf het allereerste begin, haar door dik en dun gesteund op het werk, terwijl zij zelf vrijwel geen kennis had van wat transgender-zijn inhield.
‘’Die onvoorwaardelijke steun is voor mij heel erg belangrijk geweest voor mijn ontwikkeling en daar ben ik haar nog steeds dankbaar voor’’.
Iemand hebben om op te steunen is van onschatbare waarde. Ze vertelt me dat haar belangrijkste advies dan ook is dat je iemand in vertrouwen moet nemen. Als ze terugdenkt aan de tijd dat ze echt worstelde met haar genderidentiteit is juist die persoon zo belangrijk. Ze had de pech geboren te zijn in een tijd dat het woord ‘transgender’ niet eens bestond.
‘’Het was een tijd zonder transgender rolmodellen, zonder enige referentie. Dit is nu gelukkig heel anders’’.
Als ik haar vraag waar ze zichzelf over vijf jaar ziet moet ze even lachen. Ze zegt over vijf jaar wel angstig dicht in de buurt te komen van de zogenoemde pensioengerechtigde leeftijd.
‘’Niet dat ik daar al aan denk of naar uitkijk, integendeel. Ik heb het enorm naar mijn zin op mijn werk. Wel zou ik heel graag oma worden; leuke dingen doen met mijn kleinkinderen; wellicht onbewust om het gemis van het ‘moeder-zijn’ enigszins te compenseren’’.
Als we het over haar kinderen hebben glimt ze van trots. Ze vertelt me dan ook dat als ze moet nadenken waar ze trots op is, het haar kinderen zijn.
‘’Ik ben heel erg trots op mijn twee – inmiddels volwassen – kinderen die het best heel erg moeilijk hebben gehad om te accepteren dat hun vader een vrouw is, maar die mij nu volledig hebben geaccepteerd en steunen en dat in een kortere tijd dan de tijd die ik nodig had om mezelf te accepteren’’.
Naast haar drukke bestaan is ze ook nog fervent skater. Zodra het weer het toelaat trekt ze haar skates aan om een rondje te skaten in het Groene Hart. Ze heeft én Tri-skates (skates met 3 wielen), waarmee je heel wendbaar bent en scherpe bochten kun maken én skates met 4 wielen voor wat langere afstanden en hogere snelheden. Ze vertelt me met veel enthousiasme over het ‘’rondje’’ dat ze graag maakt en laat haar kleine littekens en schaafwonden op haar armen zien. ‘’Moet je niet wat meer uitkijken dan?’’ vraag ik haar. ‘’Nee joh, ik heb een paar beschermers en het hoort erbij. Even vallen en weer opstaan’’.
Een goede les om mee te geven denk ik zo. Als ik haar vraag wat ze onze lezers en kijkers mee wilt geven sluit ze ons interview perfect af.
‘’Ik zou mijn kijkers vooral willen meegeven: Volg je hart! Zoek je eigen pad. Laat je vooral niet weerhouden door allerlei hokjes of door de ‘boze’ buitenwereld, die je in een bepaalde richting wil duwen. Zoals Loesje zegt: “Wees jezelf, er zijn al genoeg anderen.”
Door Romy van Keppel